Regelmatig spreek ik moeders van jonge kinderen met autisme en hun kind is een moeilijke eter. Wat me dan opvalt is dat er dan gezegd wordt :mijn kind heeft ARFID. De meeste moeders die ik spreek hebben een kind van 3 tot 7 jaar. Ik hoor dat veel ouders geïnformeerd zijn over ARFID. Het is ook veel in het nieuws sinds een jaar of 3. Ik schrik er wel van dat bij de soms echt jonge kinderen al wordt gesproken over ARFID, zonder diagnose. Dit is een eetstoornis, en je wilt toch niet dat je kind zo jong al deze stempel krijgt als je nog niet hebt geprobeerd met hulp van buitenaf om je kind aan het eten te krijgen.

ARFID

Waar gaat het dan over? ARFID is een eetstoornis, Avoidant Restrictieve Food Intake, in het Nederlands vertaald het vermijden of uitsluiten van bepaald voedsel. Het is een andere eetstoornis dan bijvoorbeeld anorexia, daarbij gaat het om het lichaamsbeeld en willen afvallen. Bij ARFID gaat het over angst voor voedsel door bepaalde sensorische kenmerken. het eten van bepaald kleur of textuur, smaak, geur. ARFID moet worden gediagnosticeerd worden door een psychiater het staat ook in de DSM 5. Veel kinderen met autisme lijken hieronder te vallen er is nog wel een maar…

Om de diagnose te krijgen moet het eten zo slecht gaan dat er nog maar zeer weinig variatie in eten gegeten wordt. Bijvoorbeeld je kind eet nog maar twee soorten groenten, een kale boterham en nooit iets van vlees of vis. Dan loopt je kind voedingstekorten op. Een kind stopt met groeien, valt af en er ontstaan grote te korten in voedingstoffen. Hierbij loop je ook het risico dat je niet meer met familie of vrienden kunt samen eten, je kind wil altijd thuis eten.Je kunt hierdoor in een sociaal isolement terecht komen.

Op zich vind ik het niet erg als een kind deze diagnose krijgt maar ik zie zoveel kinderen waarbij nog zoveel mogelijk is en deze diagnose nog afgewend kan worden. Daarom is het wel nodig dat er tijdig hulp wordt ingezet hoe jonger hoe groter de slagingskans. Je kind zal nooit een enorm goede eter worden. Maar bij tijdig hulp inzetten en begrijpen hoe je op een andere manier de maaltijd kunt inrichten is er nog veel wat je kind kan helpen om niet zo beperkt te gaan eten waardoor de gezondheid in gevaar is.

Mijn missie.

Mijn kinderen hebben ook uitdagingen gekend met het eten in hun jonge jaren. Bij de jongens is het na de puberteit veel beter gegaan maar bij mijn dochter blijven er uitdagingen. Ik heb jaren geworsteld met de maaltijden. Hoe moest ik mijn moeilijk eten de kinderen toch allemaal gevoed krijgen. Mijn middelste kind had moeite met het eten van rijst, spaghetti en vlees. Als ik voor hem een avg (aardappel,vlees en groenten) maaltijd maakte dan at hij wel al was het in een precies voldoende hoeveelheid. Mijn dochter at juist slecht als we gekookte aardappelen en groenten aten. Eigenlijk at zij het best als we rood aten.. en welk rood het dan was maakte niet uit.

Mijn dochter had ook moeite met de dynamiek aan tafel, als er veel werd gesproken dan kon zijn niet eten en kreeg ze juist driftbuien tijdens het eten. En voor dat ik door had wat precies het probleem was waren we al jaren onderweg. Van alles geprobeerd en soms had ik tijdelijk succes maar vaak ook helemaal niet. Ik wist ook pas wanneer ze 10 was dat ze autisme heeft. En een taalontwikkelingsprobleem. Dus taal was altijd al een uitdaging, daarnaast kwam dan het sensorische probleem rond eten. Alle ingrediënten waren aanwezig voor escalatie aan de eettafel. Het is lastig om te eten met een moeilijke eter in huis.Dit is waarom ik me zo graag inzet voor deze kinderen en ouders.

Ook in mijn werk op een kinderbehandelcentrum neem ik soms kinderen mee naar de behandelruimte om te oefenen met eten. Daar zie ik dat de inzet van oefen momenten veel moois op kan leveren. Ik heb daarmee niet altijd succes met elk kind maar dan hoor ik altijd nog de GGD arts motiverend zeggen dat het goed is dat we blijven oefenen. En ja dan na een lange adem zie ik ineens dat een kind iets gaat proeven of in zijn mond durft te stoppen.

Daarom spreek ik liever bij jonge kinderen over moeilijke eters of kieskeurige eters. Ik ben er van overtuigd als je een jong kind helpt om te gaan met de sensorische problemen of het anders vormgeven van de maaltijden dat het eten makkelijker wordt. Het hoeft niet te leiden tot ARFID. Wel houd ik in het achterhoofd dat er een grote groep van deze kinderen wel uiteindelijk die diagnose krijgt.

Het is enorm fijn als ik ouders kan helpen, ik zie ze ontspannen als de zorgen van het eten of de maaltijden afgehaald. Het komt ook voor dat ik ouders wel doorverwijs naar diëtist, logopedist of naar ggz. Meestal gaat het dan over wat oudere kinderen. Tot 10 jaar zijn kinderen veel makkelijker om toch dingen te proberen, de puberteit zit nog niet in de weg.

Een kind met autisme kan echt een moeilijke eter zijn.

Wat er vaak aan de hand is bij kinderen met autisme is het selectief eten is angst voor nieuwe dingen. Kinderen met autisme houden van voorspelbaarheid. Maar ook tijdens het eten krijgen ze veel te maken met verschillende prikkels. En dat kan soms echt te veel zijn. Als je kind dan een moeilijk eter is dan is het handig om dit te laten onderzoeken. Als je weet welke prikkels er voor zorgen dat je kind niet eten wil, kun je als ouders heel goed de maaltijden anders inrichten waardoor het eten makkelijker wordt.

Autisme en eetproblemen gaan vaak hand in hand samen.

Bij autisme speelt de prikkelgevoeligheid vaak een rol. Om de prikkelgevoeligheid van je kind in zicht te krijgen kun je een onderzoek aanvragen bij een ergotherapeut. Zij doet uitgebreid onderzoek naar welke prikkels goed doorkomen bij je kind maar ook welke prikkels te veel en te heftig binnenkomen. Dit is handig om het leervermogen te ondersteunen en het geeft jou inzicht in waar je kind een beetje meer hulp kan gebruiken. En dat geldt ook voor het moeilijke eten. Autisme is een spectrum stoornis wat op alle gebieden je kind kan beïnvloeden. Ook bij het eten. Als ik met ouders een eerste gesprek heb, dan start ik altijd bij de sensorische problemen en onderzoeken we samen de prikkels die rondom de maaltijden aanwezig zijn. Dit is mijn startpunt om ouders en hun moeilijke eter te helpen.

Het is fijn als je weet wanneer je nieuw eten kunt aanbieden en wanneer het voor je kind beter is om alleen veilig eten aan te bieden. Veilig eten is het eten wat je kind graag eet. Als je weet welke prikkels je kunt wegnemen of juist kunt toevoegen kan je met een kleine verandering het eten verbeteren. Veel jonge kinderen houden niet van pittig eten maar als je kind ongevoelig is voor prikkels in de mond kun je juist het eten wat pittiger maken. Denk hierbij aan kinderen die verveeld aan tafel zitten en onderuit hangen die kun je wat meer naar het hier en nu brengen door wat pittiger eten.

Maar als je kind last heeft van geluiden die andere mensen maken tijdens het eten kun je ervoor kiezen om je kind apart te laten eten. Het klinkt niet zo gezellig maar wel kunnen eten is belangrijk. Wanneer een kind overgevoelig is voor geluiden kan het ook zijn dat een cracker eten te veel prikkels geeft maar voor een kind die juist ondergevoelig is kan het zijn dat het krakende geluid in de mond juist super fijn is en je kind de aandacht beter bij het eten kan houden.

Veel kinderen met autisme houden van neutrale kleuren op hun bord. Beige tinten op een wit bord is rustig voor hun ogen. Maar je kunt ook eens kijken naar welk bord geef je aan je kind. Ik heb thuis borden met een rode en blauwe rand en als je daar dan veel kleur bij legt in de vorm van een salade dan kan dat echt te veel prikkels geven en eet mijn kind minder goed.

Hoe een autistisch kind denkt

De volgende stap die ik belangrijk vind om te onderzoeken is het autistisch denken. Bij autistisch denken maakt een kind vaak bijzondere koppelingen. Ook met eten. Is je kind ooit gaan overgeven vanwege een buikgriepje en heeft het die avond daarvoor wortelen gegeten dan kan het zijn dat je kind nooit meer wortelen zal eten. Je kind begrijpt niet dat je gewoon even ziek kunt zijn en dat dit ook weer over gaat.En kan denken dat het moest overgeven doordat hij die avond daarvoor wortelen at. Je kind kan denken dat je van wortelen ziek wordt en zal het daarom als onveilig voedsel gaan zien. En zo kan het ook gaan na verslikken. Verslikken kan voor een kind met autisme zo traumatisch zijn waardoor dat eten niet meer gegeten zal worden waarin het zich verslikte..

En zo ontstaat soms een moeilijke eter met autisme. Het is belangrijk om hier aandacht voor te hebben want, misschien liggen hier de oplossingen voor de moeilijke relatie met eten.

Te weinig eten komt ook voor bij autisme

Evenals te veel eten. Dit kan weer komen door de prikkelverwerking. Sommige kinderen verdragen het niet zo goed als hun buik vol zit. Je hoort ze dan zeggen dat ze misselijk zijn, hierbij kan de verkeerde koppeling van het woord misselijk en een vol gevoel ontstaan. Als je kind dit vaak zegt, probeer dan te achterhalen of het woord misselijk wel goed gekozen is. Ben je geneigd je kind te geloven op het woord misselijk en vindt je het goed dat je kind stopt met eten? Maar wat als het woord niet goed gekozen blijkt te zijn? Omdat je kind zijn gevoel niet goed kan omschrijven. Dan kom je in een lastig pakket uit. Het gedrag van je kind kan dan lastig worden.

Want de volgende keer zeg jij misschien wel dat je kind wel moet eten. En je kind schrikt daarvan en ziet jou niet meer als de veilige ouder die hem altijd steunde. Je kind begrijpt niet waarom het nu wel moet eten. En zal bepaald gedrag inzetten om te zorgen dat hij niet hoeft te eten. Maar ook overeten komt voor. Het kan zijn dat je kind niet voelt dat zijn buik vol is en kan dan maar door eten. Dit is wat ik bij mijn zoon zie en ook bij zijn vader. Na een avondje gourmetten staan ze op van tafel en kunnen direct door gaan met drop bijvoorbeeld.

Ouderschap voor een kind met autisme en eetproblemen

Je ziet dat je makkelijk in lastige patronen kunt belanden zonder dat dit je doel was. Je wilt het goed doen voor je kind, met je kind. En je wil dat je kind gelukkig is. Een moeilijke eter in huis hebben maakt dat je als ouder enorm veel zorgen kunt maken over de gezondheid van je kind. Krijgt het wel voldoende voedingsstoffen binnen? En blijft je kind wel gezond groeien? Of je dit als een probleem ervaart, dat ligt aan hoe je zelf kijkt naar eten. Een probleem hebben is subjectief. Voor jou gelden andere waarden en normen dan bij mij. Daarom probeer ik ook zo ver mogelijk van mijn waarden en normen weg te blijven als ik ouders begeleid. Ik probeer aan te sluiten bij die van jou.

Praktische tips bij moeilijke etende kinderen met autisme

Als je kind met autisme al langere tijd een moeilijke eter is, vraag hulp. De kans dat je terechtkomt in een negatieve spiraal met eten is groot. Hiermee wil ik je niet bang maken maar je bewust maken van de realiteit. Van de selectief etende kinderen met autisme ontwikkelt zich bij 43% de eetstoornis ARFID. Ik zal daar later nog eens meer over schrijven wat het verschil is tussen Arfid en selectief eten.

Veel kinderen in de leeftijd van 1,5 tot 3 jaar gaan een periode door waarin slecht gegeten wordt. En meestal weet je het nog niet op die leeftijd dat je kind autisme heeft. Je hebt vast weleens het advies gekregen dat het een fase is en dat het overgaat als je kind even slechter eet. Bij autisme kan die fase die men dan beschrijft geen weken duren en ook geen maanden, vaker gaat het over jaren. Je ziet bij veel kinderen dat het eten dan wel verbetert als een kind een jaar of 10 is maar dan is er in sommige gevallen al erg veel leed geweest in de gezinnen.

Probeer je in te lezen in de eetproblemen bij autisme en ga niet direct van het slechtste scenario uit door te denken en te accepteren dat je kind ARFID heeft. Echt zover is het niet gelijk, er is nog zoveel mogelijk.

Zoek hulp als jij je veel zorgen maakt over je moeilijke eter door autisme. Handig is het als je na gaat denken vanaf welk moment je kind slechter is gaan eten. Kan het zijn dat je kind ooit ziek werd na het eten of zich heftig verslikt heeft. En kijk ook eens naar de prikkels die aanwezig zijn tijdens de maaltijd. Denk dan aan; staat de tv of radio aan, zet deze dan eens uit. Of wordt er ruzie gemaakt aan tafel, probeer deze dan te verplaatsen naar een ander moment en geef je kind rust tijdens de maaltijd. Maar ook welke kleuren eten hebben de voorkeur bij je kind. Allemaal aanknopingspunten om op zoek te gaan naar oplossingen.

leestip 1 Autisme en eetproblemen van http://Thomas Fondelli

Leestip 2 Ojee, ik eet dat koop je hier https://www.bol.com/nl/nl/p/o-jee-ik-eet/9200000065126887/?referrer=socialshare_pdp_www

Wil je meer inzicht krijgen in de oorzaak van moeilijk eten door autisme bij jouw kind?

In een gratis gesprek waarin ik naar je verhaal luister. En jij al goede tips krijgt van mij waar je direct mee aan de slag kunt gaan. In een uur bespreken we de mogelijkheid om je verder te helpen met het autisme en het moeilijke eten van je kind.Een gratis gesprek kun je hier plannen.