Eten doen we aan tafel. Zo ben ik opgevoed en zo heb ik het ook gedaan met mijn kinderen. Eigenlijk heb ik mijn hele leven altijd aan tafel gegeten, ik weet bijna niet beter. Alleen als we patat eten of pizza dan doen we dat wel eens op de bank voor de tv.

Weet je dat eten aan tafel al een zeer oud gebruik is? Op oude schilderijen kun je al zien dat men in de middeleeuwen al aan tafel at. En in die tijd hadden de mensen ook al tafelmanieren al waren die erg eenvoudig. Je mocht niet gulzig zijn, je niet opwinden, geen vieze troep maken en enig respect hebben voor zijn tafelgenoten.

Pas na 1550-1600 werden de tafelmanieren beschreven en kwamen er ook nieuwe voorschriften bij. Zoals je eigen bord, glazen en bestek. Tot die tijd at men gewoon met de handen. Eigenlijk zag je toen ook al tekenen van individualisme ontstaan dus ook dat is van alle tijden. Eigenlijk werden tafelmanieren steeds strenger in de loop van de tijd. Naar mijn mening zette daarmee het individualisme steeds meer door. Werden arme mensen uitgesloten door rijke edellieden en eigenlijk doen we dit nog steeds.

Disussie

Zo had ik op mijn werk een discussie met een logopediste, ze vond dat wij een bepaald kind met een ernstige verstandelijke beperking netjes moesten leren eten. Want, zo ging ze verder, zo konden haar ouders niet met hun kind uit eten. Dit ging er bij mij niet in. Waarom zou je dit kind mee willen nemen naar een restaurant? In mijn ogen zou je dit alleen doen vanuit het normaal redeneren. Ik vind netjes eten wel belangrijk maar dan moet het ook mogelijk zijn voor het kind. Wanneer ik een kind ga frustreren omdat het netjes moet eten dan laat ik dat liever achterweg. Ik vind met plezier eten dan belangrijker dan meedoen met de norm.

Als alleenstaande moeder vond ik het eten aan tafel heel belangrijk. Het is een rust moment waarin ik mijn gezin bij elkaar had. En tijd kon besteden aan elkaar. Luisteren naar de verhalen van mijn kinderen. En later bespraken we ook alle wereld zaken met elkaar. Zo werkten wij met elkaar aan sociale interactie en leerden de kinderen luisteren naar elkaar.

Dat ging niet altijd goed.

Er waren ook wel eens kleine opstootjes aan tafel. Maar tijdens het eten aan tafel kon dat worden uitgesproken. Ruzie maken was not done. Mijn dochter kreeg steeds meer moeite aan tafel zeker toen de oudste naar de middelbare school ging. Ze was ongeveer 7 jaar toen er problemen ontstonden tijdens de maaltijd. Wij wisten nog niet tegen welke uitdagingen zij dagelijks aan liep. Pas op haar 9de kwamen wij erachter dat ze TOS en ASS (Taal Ontwikkeling Stoornis en Autisme Spectrum Stoornis) heeft en dat ze moeilijk lerend is.

Mijn oudste zoon heeft juist een hoger leerniveau en tussen die twee ging het vaak mis tijdens de maaltijd. Ze begrepen elkaar letterlijk niet. Remco kreeg Franse les en samen zaten hij en ik wat Franse woordjes over en weer te sparren. En Mirre kreeg een gigantische driftbui. Maar omdat ik altijd als enige volwassene aan tafel zat had ik niet goed in de gaten wat er precies gebeurde voor Mirre die uitbarstingen kreeg. Pas toen ik dat begreep heb ik met onze hulpverlener afgesproken dat ik met de jongens pas over moeilijke onderwerpen zou praten wanneer Mirre klaar was met eten. Mirre mocht dan van tafel af en tv kijken.

Door even anders te kijken naar de tafelmanieren of de wensen die ik had voor de maaltijden kon de rust weer terug keren en kreeg iedereen wat hij/zij nodig had.

Tijdens mijn werk is eten aan tafel ook de norm.

Hoe groot de ontwikkelingsachterstand ook is we eten aan tafel, mits… Ja daar zijn wel uitzonderingen bij. Soms speelt angst een te grote rol. Dan is eten aan tafel niet haalbaar. Maar dan is het wel een doel waar we naar toe werken. Zo spreken we dan af dat een kind bijvoorbeeld rond mag lopen maar dat hij/zij alleen een hap eten krijgt wanneer het op een meter van de tafel af is en dat bouwen we dan uit in heel kleine stapjes steeds een beetje dichterbij de tafel. Tot het lukt om even op de stoel te zitten naar de hele maaltijd kunnen zitten aan tafel.

Waarom ik dit belangrijk vindt is dat een kind in een gezin of op een groep ook deels mee moet doen om alle kinderen basis rust te kunnen geven. Want dat ene kind wat rondloopt op een groep zorgt weer voor onrust voor de andere kinderen. Waardoor andere kinderen weer niet tot eten kunnen komen. Dan is het toch echt prettiger wanneer je alle kinderen tegelijk aan tafel kunt hebben tijdens het eten.

Dat oefenen om aan tafel te zitten oefenen we ook al wanneer een kind even met scheerschuim speelt of een knutselwerkje maakt. Ook al is het maar 1 minuut.

Voor het lichaam is het ook goed om even in rust te gaan tijdens het eten aan tafel.

Het lichaam moet hard werken tijdens de maaltijd. Alle organen worden hard aan het werk gezet tijdens het eten. Daarom het lichaam ook die rust. Dat doen we ook al met een baby, je gaat rustig zitten tijdens borst of fles voeding. Waarom zou je dit later stoppen vraag ik me af?

Ook voor kinderen met autisme is eten aan tafel fijn. Veel ouders denken dat hun kind het juist prettiger vindt om rond te lopen maar dat is niet zo. Wanneer een kind met autisme onduidelijkheid ervaart dan is rondlopen prettiger want dan heeft het kind zelf controle over de situatie. Maar wanneer je elke dag met duidelijke kaders de maaltijd aan tafel nuttigt geeft dat een kind met autisme ook controle omdat hij weet wat hij kan verwachten. En dat willen kinderen met autisme graag, duidelijkheid over hoe dingen verlopen. En het liefst elke dag hetzelfde ritueel.

Dek eerst de tafel voor je van je kind verlangt dat het aan tafel komt zitten.

Zorg dat alles klaarstaat, zodat je kind direct kan gaan eten. Kinderen hebben al een korte aandachtsspanne houdt daar rekening mee.
Zorg ook dat iedereen een vaste plek heeft aan tafel, voorspelbaarheid creëren.
Laat je kind ruim van te voren weten wat er gegeten gaat worden, je kind kan dan vast aan het idee wennen dat het iets gaat eten wat minder lekker is.
Maak van te voren een duidelijke afspraak over wanneer je kind van tafel mag. Wil je graag dat je kind ook na het eten nog even aan tafel blijft zitten kun je gebruik maken van een bakje waarin je wat klein speelgoed stopt. Dan kan je kind als het klaar is met eten iets kiezen uit het bakje. Daarmee kan je het van tafel weg willen wat uitstellen.

Door van te voren al te bedenken hoe je om zal gaan met het gedrag van je kind, bedenk hoe je kind zich in de meest vervelende situatie kan gedragen, heb je al vast een plannetje en wordt je niet overvallen door ongewenst gedrag.

Verder lezen?

Lees eens de folder van deze IMH Nederland. https://www.imhnederland.nl/wp-content/uploads/2021/03/AAN-TAFEL-1.pdf