Sommige kinderen met autisme of ARFID hoeven een voedingsmiddel niet eens in hun mond te stoppen om te weten: Dit is een no-go.
Sterker nog – alleen al het aanraken van bepaald voedsel kan een heftige reactie oproepen, zoals kokhalzen of zelfs paniek.

Dat klinkt misschien overdreven, maar het is voor veel ouders van kinderen met autisme ontzettend herkenbaar.
En nee, het is geen aanstellerij. Het is sensorische overbelasting.

Laatst gebeurde er zo’n prachtig moment tijdens een sessie met een kind. Ik gaf hem – heel onschuldig – een stukje meloen.

“Ik hoef dat niet.”

Hij zei het direct, met lichte paniek in zijn stem.

Ik reageerde zoals ik vaak doe in zulke situaties:
“Je hoeft het niet te eten. Maar je mag het wel even aanraken of eraan ruiken.”

HIj keek me aan, twijfelde, en legde toen voorzichtig zijn hand op het stukje meloen.
En toen gebeurde het:
een keiharde kokhalsreflex.

“Ojee, Patricia is vergeten iets te zeggen….”

Ik zei het met een knipoog:
“O jee ik ben vergeten je te vertellen dat meloen glibberig en nat is. Je schrok ervan, hé?”

Hij knikte. Groot gelijk ook.

“Het is gif?”

Hij was er van overtuigd. Meloen was geen fruit. Het was gif.

Met andere woorden voor hem voelde meloen als gif.
zijn zenuwstelsel registreerde die natte, glibberige textuur als gevaar.
Dus ik zei:
“Nou …. gif? Dat geloof ik niet hoor. Weet je wat? Ik ga het proeven. En als het echt gif is, dan krijg ik buikpijn.”

Buikcheck in real time

Daarna nam ik een hap,
vervolgens keek hij meteen naar mijn buik.
Zo serieus. Alsof hij kon zien of het echt pijn ging doen.

Maar gelukkig…
geen buikpijn. Ook geen paniek. Vooral geen drama.

En toen gebeurde er iets moois

Hij dufde het weer aan te raken.
En daarna… Ook te ruiken.
Ik zei:
“Je hebt dit zó goed gedaan. Je hoefde het niet te eten. Maar je lijf mocht voelen dat je veilig was.”

Dat is precies wat ik kinderen probeer mee te geven:
Je hoeft het niet perfect te doen.
Maar proeven begint bij vertrouwen.
En vertrouwen bouw je… met hele kleine stapjes.

Waarom kokhalzen bij aanraken vaak voorkomt bij kinderen met autisme of ARFID

Kinderen met autisme of ARFID ervaren de wereld anders.
Texturen, geuren en kleuren kunnen overweldigend zijn.
hun brein filtert prikkels niet zoals bij neurotypische kinderen. Wat voor ons “een sappig stukje fruit” is, voelt voor hen als een aanval op hun zenuwstelsel.

Bij ARFID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder) is dit geen ‘fase’ of kieskeurigheid.
Het is vaak een diepgewortelde angstreactie op sensorische overprikkeling of nare ervaringen.

Wat kun je als ouder doen?

1. Laat je kind weten dat proeven niet hoeft.
   Begin met kijken, ruiken of aanraken – en benoem dat dit al meer dan genoeg is.
2. Wees voorspelbaar.
   Vertel vooraf wa ze kunnen verwachten: nat, koud, ruw, glibberig, geurend.
3. Gebruik humor en speelsheid.
   Zoals ik het deed met het “gif-experiment”: het haalt de druk eraf.
4. Erken de reactie zonder drama.
   “Je schrok echt hè? Ja, je moest kokhalzen, dat voelde gek aan.”
   Validatie is de brug naar veiligheid.
5. Vier de mini-overwinningen.
   Aan raken is óók een overwinning. Echt waar.

Tot slot

Het lijkt klein, zo’n stukje meloen.
Maar voor sommige kinderen is het een berg.
En als ze die berg aanraken, ruiken of beklimmen – zelfs al is het één stapje – dan is dat iets om trots op te zijn.

Geef ze de tijd. Geef ze de ruimte.
En soms….
geef je ze gewoon even toestemming om het meloentje weer weg te leggen.

Heeft jouw kind ook moeite met aanraken, proeven of ruiken van bepaald eten? En voelt het alsof je er alleen voor staat?
Op mijn instagrampagina deel ik regelmatig herkenbare momenten, praktische tips en relativerende tips over (op-)voeden en overleven met gevoelige kinderen.

Volg me via @instagram.com/patricia.van.nimwegen
Voor inzichten en inspiratie.

En weet, je bent niet alleen.